روشنفکران دینی / علی شریعتی / بازگشت به خویشتن تصویری را که شریعتی از انسان و جامعه ارائه میدهد آنچنان زشت و خفیف است که انسان از زندگی کردن شرم میکند. آیا انسان آنچنان است که او میگوید و برای رهایی از جهنمی که گرفتار آن شده، باید به "هجرت به ابدیت، به سوی دیگری، به سوی او" برود؟ شریعتی مبلغ تنفر و مرگ است. میخواهد به مومنان "جهت" بدهد، زیرا از نگاه او، زندگی بدون جهت سراسر زشتی و پلیدی است. "حج"، دیگر آن مراسم و مناسک دوران محمد و آمده در قرآن نیست، موسمی است که باید آهنگ مرگ، شهادت، رفتن به سوی خدا کرد، نه در مکه، هر جا که هستی...
